ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η μετάφραση αυτή αποτελεί μέρος του βιβλίου ‘HOW TO UNITE THE LEFT ON ANIMALS: A Handbook for Total Liberationist Veganism and a Shared Reality’ του John Tallent (2022). Επιλέξαμε σαν αντισπέ ομάδα να μεταφράσουμε το κεφάλαιο του βιβλίου «Δεν υπάρχει ηθική κατανάλωση στον καπιταλισμό» γιατί εντοπίσαμε ότι αποτελεί κοινό βίωμα των αντισπέ ατόμων, τόσο στους τόπους που ζούμε και οργανωνόμαστε (τη λεγόμενη ελλάδα και κύπρο) όσο και στο εξωτερικό, να αντιμετωπίζονται με αυτό το «αντεπιχείρημα» από μη βίγκαν άτομα εντός των αριστερών και αναρχικών χώρων. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο θίγει στοχευμένα την ανυπαρξία Αντισπισιστικής θεώρησης στον α/α/α χώρο, όπου επικρατούν ακόμα σπισιστικές ιδέες. Για μας είναι απαράδεκτο εντός αυτοοργανωμένων πολιτικών χώρων οι οποίοι διαμορφώνονται γύρω από μη ιεραρχικά μοντέλα, να χρησιμοποιείται το εν λόγω ανυπόστατο επιχείρημα για να αποκρύψει την ξεκάθαρα εξουσιαστική σχέση μεταξύ των ανθρώπων και των μη ανθρώπινων ζώων.

Η ομάδα Ερεβίδες βρέθηκαν και ζυμώθηκαν με αφορμή κοινές ιδέες και κυρίως μία κοινή αντικυριαρχική θεώρηση και διαθεματική ανάλυση των καταπιέσεων. Η μετάφραση αυτού του κειμένου υπήρξε μία από τις διαδικασίες της μεταξύ μας ζύμωσης. Την ίδια στιγμή θεωρούμε ότι το κείμενο αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο ανάλυσης των θεμάτων που μας απασχολούν, καθώς και μία έγκυρη απάντηση στο προβληματικό επιχείρημα που ακούγεται συχνά σε κινηματικούς χώρους όταν θίγεται το ζήτημα του βιγκανισμού: ότι δεν υπάρχει ηθική κατανάλωση μέσα στο καπιταλιστικό συγκείμενο, υπονοώντας έτσι ότι είναι αδύνατο για τα αριστερά/αναρχικά άτομα να τηρήσουμε μία ηθική στάση απέναντι στα μη ανθρώπινα σύντροφα μας εντός του καπιταλισμού. Ως αντισπισιστική ομάδα, θέλουμε να θίξουμε και να καταδείξουμε την γενικότερη τάση ατόμων και ομάδων στον α/α/α/ χώρο να ιεραρχούν τις καταπιέσεις, απορρίπτοντας τον βιγκανισμό ως κάτι το εντελώς διαχωρισμένο από τον ταξικό, αντιπατριαρχικό και αντιαποικιακό αγώνα. Στεκόμαστε ενάντια στην ιεράρχηση του ταξικού ως σημαντικότερη από τις υπόλοιπες διασταυρούμενες καταπιέσεις όπως το φύλο, τη φυλή, το είδος, την αναπηρία, την αποικιοκρατία. Αντιλαμβανόμαστε ότι η παραπάνω διαθεματική ανάλυση παραμένει μία ανθρώπινη οπτική, ωστόσο η θέση μας είναι ότι αναγκαιεί μία ολιστική θεώρηση και μία οριζόντια απεύθυνση όλων των καταπιεσμένων ατόμων τόσο κάτω από τον καπιταλισμό όσο και πέρα από αυτόν.

Όσον αφορά τη διάκριση με βάση το είδος, η θέση μας είναι ότι τα μη ανθρώπινα ζώα δεν είναι κατώτερα από τον άνθρωπο και δεν μπορούν να αποτελούν εμπορεύματα, πόρους, τρόφιμα, αντικείμενα, ρούχα, πειραματόζωα, ψυχαγωγία ή οποιοδήποτε αντικείμενο ανθρώπινης κατανάλωσης και χρήσης. Επομένως, θεωρούμε υποχρέωση τη συμμετοχή μας σε κοινωνικές πρακτικές που προωθούν τον αντισπισισμό με στόχο την απελευθέρωση όλων των μη ανθρώπινων ζώων από την ανθρώπινη υποδούλωση – στο βαθμό που το επιτρέπουν οι συνθήκες του κάθε ατόμου – με επιθυμία μας τη συνέπεια λόγου και πράξης.

Σε συνέπεια των θέσεων μας για την έμφυλη καταπίεση και την πατριαρχία, καθώς και για την ανάγκη μιας τρανσφεμινιστικής αναδιαμόρφωσης της γλώσσας, κατά τη μετάφραση του κειμένου αποφύγαμε συνειδητά να χρησιμοποιήσουμε το αρσενικό γένος σαν γενίκευση, αλλά επιλέξαμε να χρησιμοποιούνται όλα τα γένη, με έμφαση στο ουδέτερο, αφού για εμάς, με αυτόν τον τρόπο αποδίδεται καλύτερα η έννοια ενός συνόλου ή μιας ομάδας ατόμων – ανθρώπινων και μη.

Η καταπίεση των μη ανθρώπινων ζώων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καταπίεση των ανθρώπων και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Ο διαρκής αγώνας για την Ολική Απελευθέρωση ανθρώπων, μη ανθρώπινων ατόμων και οικοσυστημάτων, απαιτεί ταυτόχρονες δράσεις και δεσμεύσεις.

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

Ο όρος σπισισμός, ή ειδισμός είναι γλωσσικό δάνειο από την αγγλική λέξη speciesism, η οποία προέρχεται από τη λέξη «species», στα ελληνικά «είδος». Γι’ αυτό η λέξη αποδίδεται επιπλέον και ως «ειδισμός». Η έννοια του σπισισμού ή ειδισμού δηλώνει τη διάκριση μεταξύ των διαφορετικών ζωικών ειδών, η οποία επιφέρει την εκμετάλλευση του ενός είδους από το άλλο, ή απλά τη διάκριση με βάση το είδος – κατά τη διάκριση με βάση τη φυλή (φυλετισμός/ρατσισμός) το φύλο (σεξισμός) κλπ.. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον Ρίτσαρντ Ράιντερ (Richard D. Ryder) το 1973, αλλά καθιερώθηκε στο έργο του Πίτερ Σίνγκερ (Peter Singer) «Η Απελευθέρωση των Ζώων». Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Σίνγκερ, «Ο ειδισμός είναι μια μορφή προκατάληψης υπέρ των συμφερόντων των μελών του ίδιου είδους και εναντίον των μελών των άλλων ειδών». Επομένως, ο ειδιστής τηρεί μια στάση υπέρ του είδους του. Όπως αναφέρει ο Σίνγκερ, προλογίζοντας το βιβλίο του Ράιντερ, τον όρο συνάντησε πρώτη φορά σε ένα φυλλάδιο του Ράιντερ που απεικόνιζε χιμπατζήδες, οι οποίοι είχαν σκόπιμα μολυνθεί με σύφιλη για την ανάγκη ενός πειράματος, και από κάτω έγραφε «speciesism» (ειδισμός). Αντισπισισμός είναι ένα σύνολο πεποιθήσεων, πρακτικών και δράσεων που εναντιώνονται σε αυτού του είδους τη διάκριση και την καταπίεση που επιβάλλεται στα μ/α ζώα και που επιδιώκουν την Ολική Απελευθέρωση. Ο βιγκανισμός είναι μια από τις πρακτικές εκφάνσεις του αντισπισισμού και αφορά συγκεκριμένα την αποχή από την κατανάλωση και χρήση προϊόντων και συστατικών ζωικής προέλευσης.

Χρησιμοποιούμε τον όρο «μη ανθρώπινα ζώα / άτομα» αντί της κοινής ορολογίας «ζώα» αφού, επιστημονικά μιλώντας, οι άνθρωποι είναι ζώα. Επομένως, το να χαρακτηρίζουμε όλα τα άλλα έμβια όντα εκτός των ανθρώπων ως «ζώα», και να αποκαλούμε εμάς «ανθρώπους» αποτελεί κομμάτι της σπισιστικής θεώρησης του ανθρώπου ως ανώτερο είδος. Το να αντιλαμβανόμαστε τα μ/α ζώα ως άτομα, από τη μία αποδίδει σε αυτά το δικαίωμα στην ατομική τους αυτοδιάθεση ενώ ταυτόχρονα δεν αποκρύπτει την ανθρώπινη ζωικότητα και επομένως δεν ιεραρχεί ένα είδος ζώου (τον άνθρωπο) ως ανώτερο, ομαδοποιώντας όλα τα άλλα στην ευρεία κατηγορία «ζώα». Από πολιτική σκοπιά, η υπενθύμιση ότι οι άνθρωποι είναι ζώα είναι σημαντική, ειδικά όταν αυτό ξεχνιέται ή σκόπιμα αποκρύπτεται τόσο συχνά. Η εκμετάλλευση και θανάτωση τρισεκατομμυρίων μη ανθρώπινων ζώων δικαιολογείται συνήθως από πολλούς ανθρώπους επειδή οι άνθρωποι είναι «άνθρωποι» και όλα τα άλλα ζώα είναι «απλά ζώα».

Ερεβίδες
erebidae@systemli.org

ΥΓ: Ετυπώθηκε σε 150 αντίτυπα τον Δεκέμβριο του 2024 και διανέμεται με ελεύθερη συνεισφορά.

Download PDF here

Προλογικό σημείωμα

Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από τον πόλεμο του 1974, αναδημοσιεύκουμε μια σειρά αντιεθνικιστικών προσεγγίσεων στο κυπριακό, με έμφαση στον λόγο του αντιεξουσιαστικού χώρου τες δεκαετίες ’80 τζιαι ’90. Τα επιλεγμένα κείμενα εν με χρονική σειρά, θκυο ξεχωριστών εποχών: η πρώτη εν η εποχή πριν την εμφάνιση της εοκα τζιαι πριν την ήττα των εργατικών αγώνων του ’48, ενώ η δεύτερη εν οι δεκαετίες ’80 τζιαι ’90, μετά τον πόλεμο, με την εμφάνιση του αντιεξουσιαστικού χώρου τζιαι της άκρας αριστεράς. Σημαντικό κριτήριο στην επιλογή των κειμένων έπαιξε η συγκεκριμένη στάση τους στο εθνικό ζήτημα, το αν επανεκδόθηκαν σε κάποια μορφή πρόσφατα, αλλά τζιαι το μέγεθός τους. Επιλέξαμε να σταματήσουμε την επιλογή μας πριν το σχέδιο Ανάν, γιατί εθεωρήσαμε πως τα κείμενα της περιόδου 2003 τζιαι 2017, αν τζιαι πολλά, εν πιο εύκολα προσβάσιμα τζιαι πολλά άτομα πιθανόν να τα έχουν υπόψη. Τα κείμενα που γράφτηκαν σε περιόδους που η λύση του κυπριακού φάνηκε πιθανή μιλούν σε μια αρκετά διαφορετική συγκυρία (πολλές φορές με εκτενή συζήτηση για επί μέρους πρόνοιες του σχεδίου Ανάν ή άλλα τεχνικά θέματα που εθεωρήσαμε ότι εν μας προσφέρουν πολλά σήμερα), τζιαι ενδεχομένως κάποιες κινηματικές επιλογές στις τελευταίες τρεις δεκαετίες να χρίζουν κριτικού αναστοχασμού. Θεωρούμε πως ο κύκλος αγώνων που άνοιξε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 για ομοσπονδιακή λύση του κυπριακού φτάνει (ή έφτασεν ήδη) στο τέλος του, τζιαι πρέπει να επανοηματοδοτηθεί η αντιεθνικιστική προσέγγιση στο ζήτημα. Οι αγώνες για επανένωση, που ένα σημείο τζιαι μετά, επλαισιώσαν το κυπριακό ως ένα ζήτημα διοικητικού χαρακτήρα, εστιάζοντας στην ομοσπονδία ως μια ιδανική επίλυση του θέματος διαχείρισης των εδαφών τζιαι των πληθυσμών. Οι αγώνες τούτοι ακολουθούσαν στενά την κεντρική πολιτική σκηνή, τες εκλογές, τες διαπραγματεύσεις τζιαι σταδιακά η επαφή τζιαι η επιρροή τους στο κοινωνικό πεδίο εμειώθηκε. Εν κριτικάρουμε αφ’ υψηλού, αφού εσυμμετείχαμε ενεργά σε τούτες τες προσπάθειες. Τα κείμενα που ακολουθούν ελπίζουμε να βοηθήσουν στην επανοηματοδότηση των αγώνων μας για επανένωση τζιαι ενάντια στους διαχωρισμούς, μέσα που μιαν αντίληψη του θέματος ως πρόβλημα πρώτα τζιαι κύρια κοινωνικών σχέσεων τζιαι διαχωρισμών που δημιουργεί ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής.

Τα τρία πρώτα κείμενα εν γραμμένα πριν την ανεξαρτησία, πριν την εοκα τζιαι πριν το ξέσπασμα τζιαι την ήττα των εργατικών αγώνων στα τέλη της δεκαετίας του ’40, που το ΚΚΚ τζιαι κόσμο που εσυμμετείχε στο Τροτσκιστικό Κόμμα Κύπρου. Τούτα τα κείμενα εν αντιενωτικά, σημεία αναφοράς για την εποχή τους, όπου η κυρίαρχη αφήγηση μιλά για σφιχτή εθνική ενότητα τζιαι την υποστήριξη της αριστεράς προς την ένωση. Το κείμενο του ΚΚΚ εν αντιπροσωπευτικό της γραμμής του κομμουνιστικού κινήματος πριν τη δημιουργία του ΑΚΕΛ, ενώ τα κείμενα των τροτσκιστών φανερώνουν πως η υποστήριξη προς την ένωση εν ήταν καθολική στους κύκλους της αριστεράς τζιαι του κομμουνισμού.

Τα υπόλοιπα κείμενα προέρχονται κυρίως που τον αντιεξουσιαστικό χώρο, το περιοδικό Τραίνο τζιαι τους κύκλους της Λεμεσού, στις δεκαετίες ’80 τζιαι ‘90. Τούτα τα κείμενα θεωρούμε πως σκιαγραφούν την γενικότερη οπτική του αντιεξουσιαστικού χώρου της περιόδου για το κυπριακό, σε μια εποχή όπου, θυμίζουμε, οι συναντήσεις με τ/κ συντρόφους ήταν ακόμα αδύνατες. Τούτα τα κείμενα αποτέλεσαν σημαντική πηγή έμπνευσης για τον κινηματικό λόγο στες δεκαετίες που ακολούθησαν, τζιαι στες θκυο του προσεγγίσεις: ομοσπονδιακή λύση ή κοινωνική επανάσταση/εξέγερση. Ακόμα, δημοσιεύκουμε θκυο κείμενα προηγουμένως άγνωστα σε μας, που εμπεριέχουν κριτική προς ομάδες τζιαι άτομα που εσυμμετείχαν σε πρώιμες προσπάθειες επαναπροσέγγισης. Τούντα θκυο κείμενα εκινήσαν μας το ενδιαφέρον γιατί διαφέρουν αρκετά που το πώς εμείναν τζιείνες οι συναντήσεις στη συλλογική, κινηματική μνήμη. Η κριτική ως προς την (πιθανή τζιαι δρομολογούμενη) ενσωμάτωση κινηματικών τζιαι κοινωνικών διαδικασιών θεωρούμε πως εν ιδιαίτερα σημαντική, όπως σημαντική εν τζιαι η κριτική στην ευθυγράμμιση του κινήματος με κρατικές επιδιώξεις τζιαι συμφέροντα. Μέσα σε τούτην την χρονική περίοδο υπάρχουν επίσης θκυο κείμενα της τροτσκιστικής ομάδας Εργατική Δημοκρατία. Εθεωρήσαμε σημαντικό να συμπεριλάβουμε την οπτική της εν λόγω ομάδας, γιατί παρά κάποιες ελλείψεις τζιαι διαφωνίες που βρίσκουμε, θωρούμε μια πολλά ξεκάθαρη προσέγγιση του εθνικού ζητήματος ενάντια στα συμφέροντα των ελληνοκυπριακών αφεντικών τζιαι του πολιτικού τους εκπροσώπου, το κράτος της ΚΔ. Η προσέγγιση τους ακολουθά τη φόρμουλα «ο βασικός εχθρός βρίσκεται στην ίδια μας την χώρα» – ή το εδαφικό μέρος της στο οποίο μεινίσκουμε, τζιαι το έργο των ε/κ επαναστατών ξεκινά μέσα στην ίδια την κοινότητά τους τζιαι ενάντια στο ίδιο το κράτος τους τζιαι τα συμφέροντά του. Η προσπάθεια της Εργατικής Δημοκρατίας να εφαρμόσει μια οπτική επαναστατικού ντεφαιτισμού στο κυπριακό, έφκαλε έναν αρκετά ενδιαφέρον αποτέλεσμα, ειδικά δεδομένου της εποχής στην οποία εδουλεύτηκε. Επίσης, βρίσκουμε κοινά σημεία με την προσέγγιση των αντιεξουσιαστών, που εν αρκετά λογικό αφού όπως αναφέρεται υπήρχε αλληλεπίδραση τζιαι συνεργασία των θκυο τάσεων, όπως έγινε στην επιτροπή συμπαράστασης στον αντιρρησία συνείδησης Γιάννη Πάρπα.

Εν σημαντικό να αναφέρουμε πως τα κείμενα που ακολουθούν υπήρχαν ήδη αναρτημένα στο κυπριακό κινηματικό αρχείο (movementsarchive.org), το οποίο ευχαριστούμε θερμά για τη σημαντική του συμβολή στην έκδοση τζιαι ιδιαίτερα για την «ανασκαφή» κειμένων λιότερο γνωστών. Πιστεύκουμε πως παρά την διαδικτυακή τους αρχειοθέτηση τζιαι προσβασιμότητα, μια έντυπη έκδοση εν να προσφέρει στην περαιτέρω ανάγνωσή τους τζιαι, ελπίζουμε, σε άνοιγμα νέων συζητήσεων γύρω που το ζήτημα.

Περιεχόμενα

• μερικά επίκαιρα πολιτικά ζητήματα [1931]
• ποιος ο πραγματικός δρόμος για την εθνική μας λευτεριά [1947]
• το ΑΚΕΛ δεν είναι κομμουνιστικό: το αποδεικνύουνε τα εφτά χρόνια της δράσης του (πρώτο μέρος) [1948]
• αυτοί που σκότωσαν τον Δώρο σκότωσαν και άλλους [1979]
• Κύπρος: το εθνικό και οι αναρχικοί [1985]
• αναρχικός οδηγός μαγειρικής διά το εθνικόν ζήτημαν [1987]
• το Κυπριακό και τα διεθνιστικά καθήκοντα των ελληνοκύπριων επαναστατών (απόσπασμα) [1988]
• ελάχιστη συμβολή στην κοινοποίηση προς τους τ/κ επαναστάτες διεθνιστές της υποκρισίας της “επαναπροσεγγιστικής” ελίτ των ε/κ κρατικών διανοούμενων και σοσιαλπατριωτών [1989]
• μικρή συμβολή στη μη-λύση του Κυπριακού [1989-90]
• για ένα δικοινοτικό κίνημα επαναπροσέγγισης και αυτονομίας [1989-90]
• ομοσπονδία ή θάνατος [1993]
• Μεσόγειος: το υπόλοιπο Κύπρος [1994]

Τυπώθηκε σε 300 αντίτυπα το καλοκαίρι του 2024 και διανέμεται με ελεύθερη συνεισφορά.

Download PDF here